Aleida Hofstede Crull (1902-1971) 

euritmiste  

Aleida Johanna Hendrika Hofstede Crull is in Hengelo geboren op 1 mei 1902, als jongste in een gezin met vier dochters. Haar vader Rento Hofstede Crull (1863-1938) was een temperamentvolle ondernemer, een pionier op het gebied van de elektriciteitsvoorziening in Nederland en oprichter van onder meer de HEEMAF. Hij was getrouwd met Aleida Dikkers (1865-1928), die uit een kapitaalkrachtige familie stamde. Door zijn gedreven ondernemerschap wist Rento Hofstede Crull een groot familie-kapitaal op te bouwen. Toen de roodharige en eveneens zeer tempera-mentvolle Aleida 20 jaar was en nog Hengelo woonde, maakte zij samen met een oom en tante van moeders zijde een reis met de Holland-Amerikalijn naar New York. Zij was 25 toen haar moeder overleed. Haar vader stierf toen zij 36 was. Ongetwijfeld zal zij van beiden een ruime erfenis hebben gekregen, die haar in staat stelde op veel gebieden activiteiten te ontplooien.

Eind 1929 werd Else Klink door Wil Stigter en Peggy Kloppers naar Den Haag gehaald om de eurythmie in Nederland een krachtige impuls te geven. Toen Peggy Kloppers een half jaar later overleed, viel een belangrijke steunpilaar onder het gemeenschappelijke werk weg. Toen gaandeweg bleek dat de nood bij Else Klink hoog was, besloot Aleida Hofstede haar financieel bij te staan. Dankzij deze steun was Else Klink beter in staat samen met Wil Stigter en spraakvormer Otto Wiemer vele eurythmieopvoeringen in Nederland te geven. Dit gebaar vormde het begin van een levenslange vriendschap tussen Aleida Hoffstede Crull en de vijf jaar jongere Else Klink. (Na de oorlog logeerde Else Klink altijd bij haar als zij in Den Haag was). Tot de kennissenkring van Aleida behoorde ook de schrijfster Adelyde Content en de dichteres Henriette Moulijn-Haitsma, beiden anthroposofen, de eerste bekend van de commentaarbrieven bij de Mysteriedrama's van Rudolf Steiner, de laatste van de vertalingen van de eerste twee drama's van Steiner.

Zij deed in Dornach de opleiding voor euritmietherapie. In 1938 verhuisde zij naar Den Haag naar de Balistraat 51a, waar zij aan huis heileurythmie gaf. Achter was een tuinhuis, dat geschikt werd gemaakt voor eurythmieopleiding van Wil Stigter. Ook werden daar de ledenavonden van de Haagsche Groep van de Afdeling van de Allgemeine Anthroposophische Gesellschaft gehouden.

Naast haar praktijk voor heileurythmie verzorgde Aleida Hofstede Crull samen met Wil Stigter en Johanna Knottenbelt vanaf 1939 eurythmievoorstellingen, waaronder het programma 'De ge-trouwe Johannes' in 1941 in Excelsior in Den Haag. Diverse bronnen vermelden dat hun karakters vaak botsten, zodat het een wonder mag heten dat ze met elkaar konden samenwerken.

In 1960 verhuisde Aleida naar de Scheveningseweg 92a in Den Haag, waar zij haar praktijk voor heileurythmie voortzette. Zij liet het vrijstaande beeldhouweratelier achter het huis door architect von Baravalle in organische architectuur verbouwen. Toen het zaaltje – 't Stift – in 1964 klaar was, konden daar de eurythmiecursussen worden voortgezet (vanaf 1967 in het kader van de Academie voor Eurythmie) en had de Haagsche Groep weer een eigen onderkomen.

Aleida Hoffstede Crull kon zich niet verenigen met het besluit in 1960 om de scheiding – sinds 1935 – tussen de twee anthroposofische verenigingen op te heffen. Zij besloot Nederland te verla-ten en verhuisde in 1963 naar Bad Cannstatt nabij Stuttgart, waar zij weer een heileurythmie-praktijk opzette. Wel maakte zij het mogelijk dat enkele goede vriendinnen van haar en van Else Klink in het huis in Den Haag konden blijven wonen, totdat het in 1977 werd verkocht aan verpleeghuis Mechropa, dat het liet slopen.

Voor haar vertrek naar Duitsland bracht zij haar kapitaal onder in de Aleida Stichting, die ten doel had huisvesting te verschaffen aan minderbedeelde dames, zoals eurythmistes die niet in staat waren geweest een pensioen op te bouwen. Later kwamen ook spraakvormers en andere kunstenaars hiervoor in aanmerking.

Aleida Hofstede Crull is op 31 augustus 1971 in Freiburg overleden.