Aanvullende informatie Hedendaagse muziek 

Het tooncontinuüm  

1. Alban Berg ‎– Kammerkonzert: Natuurlijk waren glijdende tonen (glissandi) niet onbekend of nauwkeurig aangeduide kwarttonen (of andere microtonen) zoals Berg voorschreef in zijn Kammerkonzert (1925).

2. Arnold Schönberg - Pierrot Lunaire (voorbeeld van spreekstem): Minder nauwkeurig omschreven verschuivingen in toonhoogte typeerden de Sprechstimme van Schönberg en Berg.

3. Alban Berg - Demonstratie van spreekstem: Zie 2.

4. Edgard Varèse - Ionisation: De sirenes in Varèses Ionisation en vergelijkbare elektronische geluiden in zijn latere werken, de glissandi van de Ondes Martenot (een instrument dat onder andere wordt gebruikt in Messiaens Turangalîla), de kwarttonen en de veelvuldige glissando-effecten op traditionele instrumenten in de muziek van Penderecki en anderen, het zijn allemaal voorbeelden van de toepassing van het tooncontinuüm. Nauw hieraan verwant is het gebruik in composities van complexe geluiden of geluiden zonder duidelijke toonhoogte, uit welke bron dan ook.

5. Edgard Varèse - overige werk: Zie 4.

6. Olivier Messiaens - Turangalîla: Zie 4.

7. Krzysztof Penderecki - diversen werken: Zie 4.