Nieuwsbrief Muzikale Verhalen (44)
Maart 2023
Beste lezer,
Af en toe stuurt Ephraïm (cellist) mij een muziekstuk op met het verzoek het aan ons gezamenlijk repertoire toe te voegen. Een paar weken geleden vond ik de partituur van Ave Maria van Gounod in mijn mail-box. Een leuke aanleiding eens in de achtergronden van de totstandkoming van dit bijzondere werk te duiken.
Verder stuurde Marc van Delft recente opnamen van een tweetal stukken voor viool en piano. De links vindt u elders in deze nieuwsbrief.
Toevallig kwam ik onlangs op YouTube een filmpje tegen van iemand die een stuk van mij (Strijd en Overwinning, van ongeveer 50 jaar geleden) op een knoppenaccordeon speelt. Best verrassend mijn eigen compositie uit onverwachte hoek te horen.
Ik wens u veel lees- en luisterplezier!
Imke Jelle van Dam
Inhoudsoverzicht
Info bekostiging maandelijkse nieuwsbrief
Mocht u iemand kennen die mogelijk ook interesse heeft in deze nieuwsbrief, dan wordt het op prijs gesteld als u deze met begeleidend schrijven doorstuurt. Men kan zich dan zelf kosteloos abonneren (info).
Concertagenda
Antrovista actualiseert (bijna) dagelijks de concertagenda.
Overzicht concerten en muziekcursussen
naar boven
Charles Gounod (1818 - 1893)
Charles Gounod was een Franse componist. In 1839 won hij met zijn cantate Fernand de Prix de Rome en daarmee een drie jaar durende reis naar Rome. Gedurende zijn gehele carrière bewoog Gounod zich tussen kerkmuziek en wereldlijke werken. De kracht van Gounod was de bevrijding van de Franse muziek van de Italiaanse en Duitse invloeden. Belangrijk is Gounods talent voor het lyrisch-sentimentele stemmingsschilderij, gedragen door een overvloed aan mooie, zingbare melodieën. Verbindend element is een elegante, meestal folkloreachtige stijl. Het meest bekend is Gounod door zijn Ave Maria, op basis van Praeludium I in C groot van Bach.
naar boven
Ave Maria van Gounod
Ave Maria is een populaire en veel opgenomen zetting van het Latijnse gebed Ave Maria, oorspronkelijk gepubliceerd in 1853 als Méditation sur le Premier Prélude de Piano de S. Bach. Het stuk bestaat uit een melodie van de Franse romantische componist Charles Gounod die hij over een licht gewijzigde versie heen legde van Bachs Prelude nr. 1 in C majeur (BWV 846) uit het eerste boek van zijn Wohltemperierte Klavier uit 1722. De publicatie uit 1853 heeft een Franse tekst, maar het is de versie uit 1859 met het Latijnse Ave Maria die populair werd.
Gounod improviseerde de melodie, en zijn toekomstige schoonvader Pierre-Joseph-Guillaume Zimmermann noteerde de improvisatie en maakte in 1853 een arrangement voor viool (of cello) met piano en harmonium. In hetzelfde jaar verscheen het met de woorden van Alphonse de Lamartines gedicht Le livre de la vie (Het boek des levens). In 1859 publiceerde Jacques-Léopold Heugel een versie met de bekende Latijnse tekst. De door Gounod gebruikte versie van Bachs prelude bevat de Schwencke-maat (maat 23), een maat die naar verluidt is toegevoegd door Christian Friedrich Gottlieb Schwencke in een poging om te corrigeren wat hij of iemand anders ten onrechte als een "foute" progressie beschouwde, ook al was dit soort progressie standaard in de muziek van Bach.
Gounod baseerde het werk op de prelude van Bach, een studie in harmonie in gebroken akkoorden. Hij gebruikte de eerste vier maten voor een prelude en herhaalde ze voor de eerste inzet van de stem. Hij gebruikte de compositie van Bach, in de versie met een ingevoegde maat na de oorspronkelijke 22, de zogenaamde Schwencke-maat die in die tijd gangbaar was. In deze maat heeft de stem een herhaalde expressieve "Maria!". Hij voegde een tempomarkering toe: Moderato, pedaalmarkeringen voor de pianist en dynamische markeringen.
Diverse uitvoeringen van Ave Maria van Gounod
naar boven
Recente opnames van Marc van Delft
Op 10 februari schreef Marc van Delft het volgende bericht: "Afgelopen woensdag heb ik weer met violist Thomas Patijn in de grote zaal van het Rudolf Steiner verpleeghuis gerepeteerd. En nu hebben we voor de tweede keer mijn (laatste) (melancholische) werk Winter-elegie-2023 opus 188 opgenomen, in de hoop dat deze nog beter is..."
Op 15 februari schreef Marc van Delft in een e-mail: "Met violist Thomas Patijn is het nu eindelijk gelukt om een redelijke opname te maken van mijn werk PASTORALE EN DANS opus 17b. Dit stuk was oorspronkelijk het middendeel van een werk voor harmonieorkest uit 1989, de 'Ragtime-suite' opus 17. Het is toentertijd op CD gezet door een beroepsharmonieorkest: de Koninklijke Militaire Kapel olv van Pierre Kuypers (helaas ondertussen opgeheven... / wegbezuinigd...). Voor meer info zie: www.marcvandelft.nl/submenu19.html. Daar kan men ook het gehele werk horen, met 2 humoristische ragtimes als hoekdelen. Die ragtimes schreef ik volgens mij nog in mijn middelbare schooltijd... Het middendeel, een beetje in een Vaughan Williams-achtige stijl, bleek ook geschikt te zijn om te bewerken voor viool en piano. In die vorm heb ik het nu met Thomas gespeeld en opgenomen tijdens de repetitie op Valentijnsdag, vandaag."
Op 22 februari zond Marc van Delft een tweede e-mail: "Vanmiddag is het ons (violist Thomas Patijn en mijzelf) eindelijk gelukt om het snelle gedeelte - de climax - van mijn compositie PASTORALE EN DANS opus 17b eindelijk in het juiste snelle tempo te spelen."
naar boven
Een merkwaardig leven lang muziek (6)
In de oktober-nieuwsbrief (39) is geschreven over het boek 'Een merkwaardig leven lang muziek' van de Amerikaanse concertpianist Jeremy Denk (zie link >). Toen is het plan opgevat om muziekvoorbeelden die hij aanhaalt op YouTube op te zoeken.
Als de pianist binnenkomt in Mozarts Pianoconcert in F-groot KV 459 hoor je een typerende modelversie van melodie en harmonie. Zo typerend, in feite, dat het bijna een grap is. Alsof Mozart zegt: 'Dit is de simpelst mogelijke manier om een stuk te beginnen', terwijl hij alle complexiteiten van de wereld achter de hand houdt. De melodie berust in de rechterhand, zoals gebruikelijk, terwijl de linker beleefd op de achtergrond blijft en de akkoorden schetst. Maar dan, voor één seconde, stopt de melodie om adem te halen. In die kleine opening speelt de linkerhand een geestig stukje melodie, om de naad te verbergen. Een afleidingsmanoeuvre van een goochelaar om te verhullen dat de melodie zonder benzine is gevallen, dat de zanger adem moet halen. (...)
Mozart - Pianoconcert in F-groot KV 459
naar boven
Gids voor orkestmuziek (17): Bach (7)
Eerste suite in C (25 minuten)
De eerste suite is gezet voor twee hobo's, fagot en strijkkwartet. Na de driedelige ouverture naar Frans model volgt een ketting van de gebruikelijke dansvormen, een rei van frisse veredelde verpozingsmuziek: een courante, twee gavotten, een forlane (een levendige oud-Italiaanse dans), twee menuetten, een bourrée en passepied.
naar boven
Bladmuziek van Imke Jelle van Dam
In voorgaande nieuwsbrieven was vaak een eigen compositie geplaatst. Dat betekende evenwel dat ik maandelijks met een muziekstuk (meestal uit de oude doos) aan de slag moest. Het was een aardige stok achter de deur, maar leverde ook soms wat stress op en dat wil ik niet meer. Ik pak deze rubliek weer op als op natuurlijke wijze er weer iets nieuws tot stand is gebracht.
Ik volsta nu met een verwijzig naar wat tot nu toe op papier is gezet, hetzij als muziekboek of als PDF.
Muziekboeken - Muziekfonds Halma
Losse bladmuziek (verschillende bezettingen)
naar boven