Hedendaagse muziek 

Ondanks muzieknotatie in een partituur is in de uitvoeringspraktijk altijd ruimte geweest voor een eigen invulling door de musici, zoals de dynamiek en de basso continuo in de zestiende eeuw en niet aangegeven versieringen van een melodie in de zeventiende en achttiende eeuw. In de twintigste eeuw hadden componisten aanvankelijk geprobeerd een volledige controle over een uitvoering te krijgen met behulp van een overvloed aan gedetailleerde aanwijzingen betreffende dynamiek, toonvorming, tempo (veelvuldige metronoomgetallen), pauzes en ritmiek (maatwisselingen, minieme en complexe onderverdelingen van de tel). Maar totale beheersing werd pas mogelijk (of bijna mogelijk) bij zuiver elektronische werken, waarbij van uitvoerenden geen sprake was.

Ongeveer tegelijkertijd ontstonden in de Twintigste eeuw vormen waarbij bepaalde elementen door de componist bewust niet werden vastgelegd. Dit verschijnsel heet aleatoriek of indeterminatie. Het gaat hier om de uitvoeringspraktijk bij zowel elektronische als akoestische muziek. Bij werken met een open vorm kan de uitvoerende zelf keuzes maken of zich laten leiden door het al dan niet gestuurde toeval.

Het belangrijkste gevolg van indeterminatie is dat geen twee uitvoeringen van hetzelfde stuk identiek zijn. In feite bestaat een compositie niet langer an sich, maar alleen nog als uitvoering. Met andere woorden: het proces wordt belangrijker dan het produkt.