Schönberg en zijn leerlingen 

Het werk van Arnold Schönberg (1874-1951), dat geleidelijk aan de chromatische tonaliteit verliet en via de atonaliteit leidde tot de twaalftoonsmuziek, heeft een stempel gedrukt op de muzikale ontwikkelingen in de twintigste eeuw, zowel voor als na de Tweede Wereldoorlog. Zijn muziek en zijn technieken werden door velen verguisd, maar vond ook navolging.

Schönberg en zijn leerling Alban Berg waren de belangrijkste vertegenwoordigers van het expressionisme in de muziek, waarbij uitdrukking werd gegeven aan het innerlijk leven. Het thema van het expressionisme was de mens in de moderne wereld: geïsoleerd, ten prooi aan innerlijke conflicten, rebellerend tegen de gevestigde orde. Intense wanhoop en extreme uitingsvormen zijn kenmerkend voor het expressionisme. Beide karakteristieken komen naar voren in Schönbergs Erwartung: een enorme emotionele geladenheid in een idioom vol dissonanten en wonderlijke orkestraties. Erwartung, Die glückliche Hand en Pierrot lunaire zijn stuk voor stuk expressionistische werken. Ze zijn niet bedoeld om prettig in het gehoor te liggen of 'realistisch' over te komen.