Schönberg en zijn leerlingen 

Een invloedrijke, unieke en lastig onder één noemer te vangen componist was Olivier Messiaen (1908-1992). Hij studeerde orgel en compositie in Parijs en werd daar in 1942 docent aan het Conservatoire. Hij gaf les aan Pierre Boulez en Karlheinz Stockhausen, die de leiders werden van de muzikale bewegingen van de jaren vijftig en zestig, de Italiaan Luigi Nono (1924), de Nederlander Ton de Leeuw (1926) en vele andere belangrijke componisten van die generatie. Het tekent Messiaens didactische kwaliteiten dat geen van zijn leerlingen simpelweg zijn stijl heeft geïmiteerd; ieder ging, zonder het belang van de leraar te verloochenen, zijn eigen weg. Messiaen stichtte dus geen 'school' in de gebruikelijke zin van het woord.

Van begin af aan werd de muziek van Messiaen gekarakteriseerd door een volledig samengaan van een breed scala aan emotionele expressiviteit en een minutieuze, intellectuele beheersing. Daaraan voegde hij een niet-aflatende stroom ontdekkingen van nieuwe geluiden, ritmen en harmonieën toe, nieuwe manieren om relaties te leggen tussen het leven en de muziek - het leven in de natuur, maar evenzeer in het domein van het bovennatuurlijke, het spirituele, in Messiaens visie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zijn muzikale taal vertoont invloeden van zeer verschillende voorlopers als Debussy, Skrjabin, Wagner, Rimski-Korsakov, Monteverdi, Josquin en Perotinus.