menu

Nieuwsbrief Muzikale Verhalen (63) 

Oktober 2024  

Beste lezer,

Onlangs, op vakantie in het heuvelachtige Zuid-Limburg, vertelde ik mijn echtgenote dat ik nog geen idee had voor welke componist ik zou kiezen voor de oktober-nieuwsbrief. Zij gaf de suggestie om het over Anne-Maartje Lemereis, de nieuwe componist des vaderlands, te hebben. Haar uitspraak: "Iedereen kan componeren" bij Podium Klassiek had haar aangesproken...

Ik wens u veel lees- en luisterplezier!

Imke Jelle van Dam

Concert muzikale verhalen

In 2010 speelden concertpianist Tony Tobin uit Texas en cellist Ephraïm van IJzerlooij op tournee door Nederland composities die door mij -Imke Jelle van Dam- geschreven waren. Toen geopperd werd hieraan een vervolg te geven, zei Ephraïm tegen mij: "Waarom speel je de stukken niet zelf?" Zo gezegd, zo gedaan! Gaandeweg zijn er ook composities van Ephraïm toegevoegd en is het repertoire uitgebreid met klassieke muziek.

vrijdag 4 oktober, 19.30 uur in Zwolle
Zie voor meer info op:
hipsy.nl/event/58684-concert-muzikale-verhalen

zondag 13 oktober, 13.30 uur in Meppel
Kerk Christengemeenschap, Catharinastraat 44
Vrijwillige bijdrage na afloop

Inhoudsoverzicht

Info bekostiging maandelijkse nieuwsbrief

Mocht u iemand kennen die mogelijk ook interesse heeft in deze nieuwsbrief, dan wordt het op prijs gesteld als u deze met begeleidend schrijven doorstuurt. Men kan zich dan zelf kosteloos abonneren (info).

Concertagenda

Antrovista actualiseert (bijna) dagelijks de concertagenda.

Overzicht concerten en muziekcursussen

naar boven

Anne-Maartje Lemereis (1989)

Anne-Maartje Lemereis is een Nederlandse componist, pianist en docent. Na haar eindexamen aan de Stichtse Vrije School in Zeist ging zij naar het Utrechts Conservatorium en studeerde daar klassiek piano en compositie. Anne-Maartje schreef haar eerste compositie toen ze vier jaar was. Zij componeerde in opdracht van diverse musici en ensembles, zoals pianist Ralph van Raat, rebellencollectief Pynarello, het Ricciotti Ensemble. Haar muziek klonk o.a. in het Concertgebouw Amsterdam, Tivoli Vredenburg, de Nationale Opera, op festival Wonderfeel, November Music en op Lowlands. Zij specialiseerde zich in het spelen van hedendaags repertoire. Ze staat regelmatig op het podium met haar eigen werk en werkt graag en veel samen met andere musici. Voorts is zij werkzaam als docent in compositie en muziektheorie en als mentor/studiecoach/onderzoeksbegeleider verbonden aan het Utrechts Conservatorium. Daarnaast verzorgt ze samen met componist Remy Alexander compositie-educatie aan kinderen vanaf 4 jaar via Stichting In de Knop. Sinds 1 januari 2024 is zij voor de duur van twee jaar Componist des Vaderlands in Nederland.

Wikipedia

Muziekvoorbeelden

naar boven

Componist des vaderlands

Anne-Maartje Lemereis is in 2024 en 2025 de Componist des Vaderlands. (De Componist des Vaderlands is een initiatief van Buma Cultuur dat het muziekleven een boegbeeld heeft gegeven voor de Nederlandse muziek van nu. Een onafhankelijke jury beslist wie de vaderlandse titel mag dragen.) Twee jaar lang zal Anne-Maartje met eigen composities inspelen op actuele ontwikkelingen in de samenleving. Daarnaast komt ze als ambassadeur op voor het belang van alle betrokkenen in ons muziekleven, van componisten en musici tot docenten. Eén van haar lijfspreuken is: Echt iedereen kan componeren!

Op onderstaande website worden alle activiteiten van de Componist des Vaderlands bijgehouden.

componistdesvaderlands.nl

Vanaf juni 2024 werkt Anne-Maartje samen met de KinderComponist des Vaderlands, het eerste project dat Anne-Maartje start als Componist des Vaderlands.

kindercomponist des vaderlands

naar boven

Beethoven - Een biografie (18)

[Bron: Een Biografie van Ludwig van Beethoven (1770–1827) door Jan Caeyers]

Nikolaus Zmeskall von Domanovecz, een Hongaars aristocraat, werkte als ambtenaar in de Weense regering en was een uitstekend cellist. Zijn liefde voor muziek bracht hem in contact met Beethoven. Nikolaus Zmeskall hielp Beethoven met de meest uiteenlopende praktische zaken.

Jan Caeyers meent dat Beethoven niet al te veel respect voor zijn aanbidder had. Zmenskall zal dit zeker wel aangevoeld hebben maar nam het op de koop toe: toen hij in april 1809, twee dagen vóór de uitvoering van een van de Pianotrio's (opus 70) - nota bene bij hem thuis - via een koel briefje van Beethoven te horen kreeg dat hij op de valreep werd vervangen door de beroepscellist Anton Kraft gaf hij geen krimp.

In tegenstelling tot de echte vrienden Wegeler en Amenda, heeft Zmeskall aan zijn trouwe diensten wel de opdracht van een belangrijke Beethovencompositie overgehouden: het Strijkkwartet in f (opus 95). Op die manier bewees Beethoven andermaal dat hij steeds meer zorg heeft gedragen voor zijn pseudovrienden dan voor de echte.

Pianotrio's, opus 70

Strijkkwartet in f, opus 95

naar boven

Gids voor orkestmuziek (36): Joseph Haydn (9)

Symfonie no. 103 in Es 'mit dem Paukenwirbel' (1795; 27 min.)

Adagio. Allegro - Andante - Menuet - Allegro con spirito

De Symfonie 'met de paukenroffel' (wel te onderscheiden van die 'met de paukenslag') is de eerste der twaalf Londense. Ze dankt de bijnaam aan de spanning verwekkende roffel van de pauken in de eerste maat, aansluitend aan een episode welke later terugkeert. Ongetwijfeld behoort ze tot de voor­naamste van alle symfonieën van Haydn, omdat hierin alle verworvenheden van zijn symfonische kunst culmineren. Hij schijnt dat zelf ook zo te hebben gevoeld: de ernstige Es-dur-toonsoort, de indrukwekkende paukenroffel waar­mede hij de aandacht afdwingt. Immers, de langzame inlei­ding van de vroege symfonie gaf het publiek gewoonlijk gelegenheid (althans zo werd dat door de adellijke luiste­raars opgevat) hun conversatie rustig af te maken. De bij­naam slaat dus niet op een stereotiep onderdeel van de sym­fonie.

Het eerste allegro wordt geheimzinnig ingeleid. Tegen die roffel schrijdt een donkere unisonopassage voort, een drei­gend preludium tot een verrassend fris en opgewekt, schier overmoedig hoofdthema; dit en een even plezierig tweede thema (dat hier helemaal geen echt zangthema is en gespeeld wordt door viool en hobo) vormen de bestanddelen van een meesterstuk van 'schwerelosen Tiefe'. - Heel bijzonder is ook het expressieve thema van het andante met wisselin­gen van majeur en mineur: vrij modern voor Haydn! Daar­op werd een reeks gemaakt waarin de soloviool en de blazers markant optreden. Het is een schoolvoorbeeld, maar dan van hoge artistieke waarde, van thematische klassieke varia­tiekunst. - Hoewel in het menuet de afkomst van de hofdans is te herkennen, wijst het geestige thema reeds op het scherzokarakter dat de sierlijke dans in de symfonie (Beet­hoven) zal gaan verdringen. Het trio is nog helemaal lande­lijke dans met een tikje rococo. - De finale heeft net als de andere delen dezelfde opgewekte toon. Ze begint met een alleraardigst thema, een dartele melodie van de violen on­dersteund door hoornklanken. Met dit eenvoudige materiaal schept Haydn in zijn onuitputtelijke fantasie een symfonisch fragment dat een 'speelterrein is geworden van geest, grap en overmoed'.

Luistervoorbeeld van de Londense symfonie met partituur

12 Londense symfonieën (Wikipedia)

naar boven

Die Matthäus Passion (19)

Auteur: Lou van Strien (1899-1944)

Eén van deze middelen vond men, wat de kunst betreft, in de ontwikkeling der openbare muziekpraktijk, in het concertwezen. Tot vóór het begin der achttiende eeuw was er van een openbaar con­certwezen eigenlijk nog geen sprake geweest. Het muziekleven speelde zich af in de kerk of aan de vorstenhoven, wat later begonnen ook de adel en de gezeten burgerij in besloten kring muziekuit­voeringen te organiseeren. De burgerij nam aan dergelijke huis­concerten uiteraard geen deel, haar muzikale behoeften werden op vrij primitieve wijze, in herbergen e.d. gedekt.

Het rationalisme nu bracht in deze toestanden een grondige wijziging. Het riep mede de eerste groote concertinstellingen in het leven, het opende de mogelijkheid voor breede lagen des volks om aan een openbare muziekbeoefening deel te nemen. Weliswaar zou het nog zeer lang duren alvorens de concertpraktijk haar uiteindelijke vorm en organisatie bereikte en moest zij vele stadia van ontwikke­ling doorloopen, maar de grondslagen daartoe waren in elk geval gelegd. En daarmede was de kerk ten opzichte van de kunst be­roofd van haar machts- en voorrangspositie.

(Volgende delen van deze feuilleton in de komende nieuwsbrieven)

naar boven